Çalışma Belgesi

Çalışma belgesi işten ayrılırken işveren tarafından verilen bir evraktır. Yeni bir işe başvururken önceki işleri eve deneyimleri belgelemek için kullanılır. İşçinin daha önce çalıştığı iş yerini ve iş kolunu belirtir. Belge üzerinde işe başlama tarihi, işten çıkış tarihi gibi bilgiler bulunur. İşveren tarafından verilmesi zorunludur.

Çalışma hayatını belirli kurallar, düzen içinde yürütülmektedir. Çalışanın, işverenin belirli hakları vardır. Hukuk kuralları çerçevesinde hem çalışanın hem de işverenin hakları korunmaktadır. Çalışan herhangi bir sebepten dolayı işyerinden ayrılmak zorunda kalabilir. Ayrıldığı işyerinden çalışma belgesi talep edebilir. Çalışma belgesinin ne olduğunu, nasıl alındığını, doldurulduğunu detaylı şekilde bu yazımızda bulabilirsiniz.

Çalışma Belgesi Nedir?

Çalışma, diğer adıyla hizmet belgesi, çalışanın, çalıştığı işyerindeki iş tanımını ve süresini gösteren dokümandır. Maaş bordrosu ile karıştırılmamalıdır. Çalışanın çalışma süresini, ne iş yaptığını gösterir. İşçinin nerede ve ne şekilde çalıştığına dair bir belgedir. Çalışma belgesi işveren tarafından düzenlenir. Çalışan talep ettiğinde düzenleyip, vermek zorundadır. Bu belge her türlü harç ve masraftan muaftır. Yani işveren belgeyi düzenlediği için kişiden ücret talep edemez.

Çalışma belgesinde;

• İşçinin kimlik bilgileri,
• İşyerinin bilgileri,
• İşçinin çalışma şekli/görevi, çalışma süresi (başlangıç/bitiş), ayrılma sebebi gibi bilgiler yer alıyor.

Çalışma Belgesi Nasıl Alınır?

Çalışma belgesi genellikle, çalışan işten ayrıldığında talep ediliyor. Kişi, yeni bir işe başlayacağı zaman çalışma belgesini referans olarak kullanmak isteyebilir. Bu nedenle ayrıldığı eski işyerinden çalışma belgesi  talep etme hakkı bulunuyor. Sözlü veya yazılı olarak başvuru yapabilir. İşyeri belgeyi düzenleyip, vermekle sorumludur.

İşyeri, çalışma belgesini kanunen vermek zorundadır. İşveren belgeyi vermemekte ısrar ederse bulunduğunuz ildeki Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığına bağlı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne başvurabilirsiniz.

Çalışma belgesi e-devlet üzerinden alınamamaktadır. Aynı zamanda SGK üzerinden de alamıyorsunuz. Bu belgeyi düzenlemekle işverenler yükümlüdür. Çalışma belgesi almak istiyorsanız eski işyerinize gidip insan kaynakları/muhasebe/şef/patron ile irtibata geçmelisiniz.

E-Devlet’ten Çalışma Belgesi Nasıl Alınır?

E-Devlet, çalışma belgesi almak isteyenler için kolay ve hızlı bir yöntem sunmaktadır. Bu belgeyi almak için aşağıdaki adımları takip etmek gerekmektedir.

E-Başvuru Yöntemi

E-Devlet üzerinden çalışma belgesi almak için öncelikle sisteme giriş yapılması gerekmektedir. Sisteme giriş yapmak için e-Devlet şifresi, mobil imza veya elektronik imza kullanılabilir. Kimlik doğrulama yöntemlerinden biri seçildikten sonra, “Kurumlar” sekmesi altından “Sosyal Güvenlik Kurumu” seçeneği seçilir.

Daha sonra açılan sayfadan “Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi Sorgulama” kısmına tıklanır. Bu aşamada, sosyal güvenlik numarası, iş yeri sicil numarası, NACE kodu ve çalışma süresi/zaman dilimi bilgileri girilir. İkamet adresi, servis veya araç plaka bilgisi gibi ek bilgiler de istenebilir.

E-Devlet’ten Muafiyet Sağlanan Durumlar

E-Devlet, çalışma belgesi almak isteyen vatandaşlara hızlı ve kolay bir şekilde muafiyet belgesi alma imkanı sunmaktadır. Muafiyet belgesi, sokağa çıkma yasağı, adli/idari para cezası ve tam kapanma dönemi gibi durumlarda çalışanların işlerine gitmelerine olanak tanımaktadır.

Sokağa Çıkma Yasağı

Sokağa çıkma yasağı dönemlerinde, muafiyet listesinde yer alan çalışanlar e-Devlet üzerinden muafiyet belgesi alarak işlerine gitme izni alabilirler. Muafiyet listesinde yer alan sektörler arasında sağlık, gıda, güvenlik gibi temel sektörler yer almaktadır.

Adli/İdari Para Cezası

Adli veya idari para cezası alan vatandaşlar, muafiyet listesinde yer alan sektörlerde çalışıyorlarsa e-Devlet üzerinden muafiyet belgesi alarak işlerine gitme izni alabilirler. Bu durumda, muafiyet belgesi ile birlikte ceza belgesinin de yanlarında bulundurmaları gerekmektedir.

Tam Kapanma Dönemi

Tam kapanma döneminde, muafiyet listesinde yer alan sektörlerde çalışan vatandaşlar, e-Devlet üzerinden muafiyet belgesi alarak işlerine gitme izni alabilirler. Muafiyet listesinde yer alan sektörler arasında sağlık, gıda, güvenlik gibi temel sektörler yer almaktadır.

E-Devlet üzerinden muafiyet belgesi almak oldukça kolaydır. Vatandaşlar, e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi Sorgulama ekranına girerek muafiyet belgesini alabilirler. Ayrıca, muafiyet belgesi almak için çalışanların SGK kaydı olması gerekmektedir.

Genelge kapsamında muafiyet listesi sürekli güncellenmektedir. Vatandaşlar, muafiyet listesinde yer alan sektörlerde çalışıyorlarsa e-Devlet üzerinden muafiyet belgesi alarak işlerine gitme izni alabilirler.

Çalışma Belgesi Almanın Zamanı Var mı?

Çalışma belgesini almanın belirli bir zamanı yoktur. Ayrıldığınız iş yeri faaliyetlerine devam ediyorsa istediğiniz zaman gidip, belgenizi talep edebilirsiniz. Bunun için bir zaman aşımı yoktur. Diyelim ki 5 yıllık süre içinde 2 iş yerinde çalıştınız. Şu anda yeni bir işe başvuracaksınız. İşveren sizden geçmiş deneyimlerinizi belgelemenizi istiyor.

Eski iş yerlerinize gidip hizmet belgelerinizi isteyebilirsiniz. İşveren bu talebinizi olumlu karşılamak zorundadır. En kısa sürede doğru ve tam şekilde belgeyi düzenleyip, size vermekle sorumludur.

Çalışma Belgesi Vermemenin Cezası Nedir?

Çalışanın hakkının korunması için personel çalışma belgesi belirli kanun maddeleriyle düzenlenmiştir. Bu kanun maddeleri şunlardır;

1. 6098 sayılı Borçlar Kanunu, VII Hizmet Belgesi başlığı altında 426. Maddesi

Bu maddeye göre işveren, işçinin isteği üzerine her zaman, işin türünü ve süresini içeren bir hizmet belgesi vermekle yükümlüdür. İşçinin talebine göre, onun iş görmedeki becerisi, tutum ve davranışları da belgede belirtilir. Belgenin zamanında verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veya yeni işveren, eski işverenden tazminat isteyebilir.

• 4857 sayılı İş Kanunu, Çalışma Belgesi başlığı altında 28. Maddesi

Bu maddeye göre işveren, işten ayrılan işçinin işinin çeşidinin ne olduğunu, süresini gösteren bir belge verir. Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır. Zamanında verilmediği veya yanlış bilgiler içerdiğinde işçi veya yeni işveren tazminat talebinde bulunabilir.

İşveren zamanında belgeyi düzenleyip vermediği takdirde 28. maddenin 99/b fıkrasına göre 292 TL ceza kesilir.

• 854 sayılı Deniz İş Kanunu, Çalışma Belgesi başlığı altında 12. Maddesi

Bu maddeye göre, işveren/işveren vekili işten ayrılan gemi adamına işinin çeşidinin ne olduğunu, süresini gösteren bir belge verir.

form-legal-calisma-belgesi

Çalışma Belgesi Nerelerde Kullanılır?

Çalışma belgesi, bir kişinin çalışma hayatını gösterdiği için çok önemlidir. Hangi sürelerde nerelerde çalıştığını göstermektedir. Bu nedenle çalışan için ayrı bir değeri bulunuyor. Kişiler, bu belgeyi/belgeleri başvurdukları işyerlerine sunabiliyorlar. Çalışma/hizmet belgesi bir nevi referans kabul edildiği için işverenler tarafından önemseniyor. Kişinin çalışma geçmişi hakkında bilgi sahibi oluyorlar.

Çalışan ile eski işvereni arasında ödemeler konusunda sorun yaşandığında iş yeri çalışma belgesi delil olarak sunulabiliyor. Kişi, mahkemeye belgeyi delil olarak gösteriyor.

Çalışma belgesi bankacılık işlemlerinde de kullanılabiliyor. Kefil olunacağı, kredi kullanılacağı durumlarda banka yetkilileri kişiden hizmet belgesi talep edebiliyorlar. Bu durumda iş yeri çalışanın işe başlangıç tarihini belirterek, halen çalışmaya devam ettiği şekilde belgeyi düzenliyor.

Çalışma Belgesi Çeşitleri Nelerdir?

Çalışma belgesi iki şekilde tanzim ediliyor. Birincisi alelade, ikincisi tam çalışma hizmet belgesi şeklindedir. Alelade çalışma belgesi, işçinin yaptığı işin mahiyetini ve süresini gösteriyor. Tam çalışma belgesi işçinin özel isteği üzerine düzenleniyor. Tam çalışma belgesinde; yapılan işin mahiyeti, süresine ek olarak işçinin davranışları, işe yaklaşımı gibi işverenin görüşleri bulunuyor.

Çalışma Belgesinde Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Çalışma belgenizi hangi amaçla alırsanız alın işçi çalışma belgesi içinde mutlaka aşağıdaki bilgiler olmalıdır;

• T.C. kimlik numarası
• Adı, soyadı
• Doğum tarihi
• Doğum yeri
• Görevi
• İşe başlama tarihi
• İşten çıkış tarihi
• Bölümü
• İşin türü

Çalışma belgenizi aldığınızda bilgilerin doğruluğunu, eksik olup olmadığını kontrol edin. Herhangi bir yanlışlık, eksiklik tespit ettiğinizde belgenin doğru şekilde düzenlenmesini talep edin.

Çalışma Belgesi Nasıl Doldurulur?

Çalışma belgesi, işçinin SGK kayıtlarına uygun olarak doldurulur. İnternet ortamında çalışma belgesi örnekleri bulunuyor. Bunlar incelenerek genel bir bilgi sahibi olabilirsiniz. Genel olarak işyerinde çalışma belgesi 3 bölümden oluşuyor.

---

---

Birinci bölümde; işçinin adı-soyadı, baba adı, doğum tarihi-yeri, sigorta sicil numarası bulunuyor. İkinci bölümde; iş yerinin unvanı, adresi, işyeri sicil numarası yer alıyor. Üçüncü bölümde; iş yerinde yapılan işin mahiyeti, işçinin görevi, işe başlama/ayrılma tarihi bulunuyor.

Alt tarafta “Yukarıda fotoğrafı -isteğe göre-, kimliği, çalıştığı iş yeri belirtilen ……………………………, …………./…………. tarihleri arasında iş yerimizde çalışmıştır. Bu belge kişinin talebine göre ………………………………………………. maddesine göre düzenlenmiş olup, kendisine verilmiştir. ” ifadesi mutlaka bulunmalıdır. Belgenin altında iş yeri kaşesi, işverenin/vekilinin imzası olmalıdır.

İlgili kanun maddelerine göre geçerli çalışma belgesi örneği bu şekildedir. İşçinin özel isteğine göre belgedeki bilgiler artırılabilir. İşçi, işyerinden anlaşmalı olarak, kendi isteğiyle ayrılmışsa belgenin daha teferruatlı düzenlenmesini isteyebilir.

İşveren, belgeye;

• İşçinin ayrılma sebebini,
• Çalışma becerisini,
• Aldığı taltif, dereceleri,
• İşçi hakkındaki kişisel görüşlerini ekleyebilir. 

Bu şekilde düzenlenmiş bir hizmet belgesi, referans niteliğindedir. Bir sonraki iş başvurularında önemli bir değeri vardır.

Çalışma Belgesi Nasıl Hazırlanır?

Çalışan, işyerine başvurarak, belgeyi talep edebilir. Belgeyi düzenlemek, vermek işverenin yükümlülüğündedir. Aynı zamanda belgeyi doğru şekilde, eksiksiz düzenlemekle mükelleftir. Zamanında vermediği veya hiç vermediğinde cezai sorumluluğu bulunuyor.

İşçiye, işçinin yeni işverenine karşı tazminat ödemek, ilgili kanun maddesi uyarınca ceza almak istemiyorsanız çalışma belgesini zamanında hazırlamalısınız. Çalışma belgesini düzenlemek sizin için zaman alan, güç bir iş haline gelmesin. Bir veya daha fazla çalışanınızın hizmet belgelerini kısa sürede Form Legal’i kullanarakhazırlayabilirsiniz.

Form Legal’de bulunan çalışma belgesi örneği tamamen ilgili kanun maddelerine uygundur. Sadece çalışanın ve işyerinizin bilgilerini girmeniz yeterlidir. “Belgeyi Doldur” butonunda bastıktan sonra açılan sayfada birkaç soruya cevap vererek belgeyi oluşturun. Belge hazır olduğunda ister PDF ister Word (.docx) formatında çalışma belgesi indirebilirsiniz. Belgeyi yazıcıdan çıkardıktan sonra kaşeleyip imzalayarak çalışanlarınıza verebilirsiniz.